Interview with Saturngod

ဒီတစ်လတော့ Ornagai , Sar , Gardar , NSMag နဲ့ အခြားသော App များကို ရေးသားထားသော ကိုစေတန်ကို အင်တာဗျူးပါမယ်။

ကိုစေတန်ရေ မင်္ဂလာပါခင်ဗျာ။

၁။ ကိုစေတန်ကို အရင်က သိခဲ့တုန်းက Web Developer အနေနဲ့ သိခဲ့ပါတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာတော့ iOS Development ပိုင်းကိုလုပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဘယ်လိုအကြောင်းကြောင့် Web Developer ကနေ Mobile Developer ကိုကူးပြောင်းခဲ့ရသလဲဆိုတာ ပြောပြပေးပါဦးဗျ။

ကျွန်တော် စင်္ကာပူ စရောက်တော့ iPhone 3Gs က စပြီး ခေတ်စားနေပြီ။ အဲဒီ အချိန်က iOS 3 ပဲ ရှိသေးတယ်နဲ့တူတယ်။ iPod Touch ကို ဝယ်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာ iPod Touch ပေါ်မှာ Ornagai Dictionary လုပ်ဖို့ စိတ်ကူးရတယ်။ ဒါနဲ့ iPod Touch ပေါ်မှာ ဘယ်လို app ရေးရမလဲ ဆိုတာ လိုက်ရှာကြည့်ရင်းနဲ့ App စရေးဖြစ်သွားတယ်။ Ornagai App ကို ရေးပြီး App Store ပေါ် တင်ခဲ့တယ်။ အဲဒီတုန်းက လုပ်နေတဲ့ အလုပ်ကတော့ အဓိကတော့ PHP နဲ့ Wordpress customize ပေါ့။ Startup တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Edenpod က သူတို့ ဆီမှာ လာလုပ်ဖို့ ဆက်သွယ်တာနဲ့ အလုပ်ပြောင်းပြီး iOS Development ကို အပြီး ကူးပြောင်း ဖြစ်သွားတာပဲ။

၂။ iOS Development ကိုကူးပြောင်းခဲ့တုန်းက ဘယ်လိုအခက်အခဲတွေ များရှိခဲ့လဲဗျ။

အဲဒီ တုန်းက PHP လုပ်နေရင်းနဲ့ Stanford ရဲ့ iTunes U က iOS development ပတ်သက်တာတွေကို ရုံးသွား ရုံးပြန် iPod Touch လေး နဲ့ ကြည့်တယ်။ ကိုယ်တိုင် development လုပ်တဲ့ အခါမှာ stackoverflow ကို သာ အဓိက အားကိုးခဲ့ရတယ်။ အခုအချိန်လောက် community က မကြီးသေးဘူး။ Blog တွေ မှာ လည်း သိပ်ပြီး ရေးသားတာ မရှိလှဘူး။ stackoverflow မှာ သာ အဓိက မေးဖြစ်ခဲ့တယ်။ နောက်ပြီးတော့ raywenderlich.com ကို လည်း ဝင်ဖတ်ဖြစ်တယ်။ အဲဒီတုန်းက raywenderlich.com မှာလည်း အခုလောက် post တွေ များများ စားစား မရှိသေးပါဘူး။ အခက်အခဲကတော့ အဲဒီ တုန်းက OOP ကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင် နားမလည်ပဲ OOP ကို အဓိကထားတဲ့ Objective-C ပိုင်းမှာ လေ့လာရာတာ နည်းနည်းခက်ခဲတယ်။ Objective-C ရဲ့ conecpt နဲ့ ရေးသားပုံက PHP နဲ့ ကွဲထွက်နေတော့ လေ့လာရတာ သိပ်ပြီး အဆင်မပြေလှဘူး။

၃။ iOS Game တစ်ခုလည်း ထွက်ခဲ့ဖူးတာတွေ့ ရပါတယ်။ နယူတန် ပန်းသီး Game ကိုဆော့ခဲ့ဖူးပါတယ်။ အဲ့ဒီအတွက် Game Development ပိုင်းကို ကိုယ့်ဟာကိုယ်ပဲ လေ့လာခဲ့တာလားဗျ။ ဘယ်လိုလေ့လာခဲ့တယ်ဆိုတာ နဲ့ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ အခက်အခဲ လေးတွေကို စာဖတ်သူတွေ သိအောင် ပြောပေးပါဦးဗျ။

Newton Apple က အလုပ်လုပ်နေတဲ့ company ဖြစ်တဲ့ Edenpod ကနေ ထုတ်တာပဲ။ Game Development ပိုင်းမှာ ဘယ် framework ကို သုံးမလဲ ဆိုတာ မူတည်တယ်။ ကျွန်တော် တို့က cocos2d ကို အဲဒီတုန်းက ရွေးချယ်ခဲ့တယ်။ free ရတာရယ် နောက်ပြီးတော့ community ပိုင်း အားကောင်းတာရယ်ကြောင့်ပါ။ လေ့လာတာကတော့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ်ပဲ လေ့လာရတာပဲ။ Online မှာ ရှာ ။ stackoverflow မှာ မေး။ နောက်ပြီးတော့ Apress က ထုတ်တဲ့ Learn iPhone and iPad cocos2d Game Development စာအုပ်ကို ဖတ်ပြီး လေ့လာခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် စလေ့လာတုန်းက အဲဒီ စာအုပ် မထွက်သေးဘူး။ နောက်ပိုင်း အဲဒီ စာအုပ် ပြန်ဖတ်ပြီးမှ ကျွန်တော် လိုနေတာလေးတွေကို တွေ့လာရတယ်။ လေ့လာတဲ့ အပိုင်း အခက်ဆုံးကတော့ box2d ပဲ။ C++ ဖြစ်တာရယ်။ နောက်ပြီးတော့ App development နဲ့ game development မတူတာရယ်ကြောင့် လေ့လာရတာ နည်းနည်းတော့ ခက်ခဲခဲ့တယ်။ နောက်ပြီး game development လုပ်မှပဲ သင်္ချာ နဲ့ physic က တော်တော် အသုံးဝင်မှန်း သိခဲ့တယ်။

၄။ လက်ရှိ မြန်မာ Developer တွေနဲ့ မြန်မာ App (iOS,Android) တွေအပေါ် အစ်ကို့ ရဲ့ အမြင်လေးတွေ ပြောပြပေးပါဦး။

ကျွန်တော် Ornagai ကို စလုပ်တုန်းက iOS Development ပိုင်း ကို လုပ်တာ ကို ထွန်းသူရသက် ပဲ တွေ့ဖြစ်တယ်။ တခြားသူတွေလည်း ရှိချင်ရှိမှာပါ။ Myanmar IT Pro မှာ ဖြစ်တော့ တွေ့ဖြစ်တာ ကိုထွန်း ပဲ objective-c လုပ်တာ တွေ့ဖြစ်တယ်။ ကိုထွန်းသူရသက် ရဲ့ မြန်မာ Browser က ကျွန်တော် သိတဲ့ ပထမဆုံး မြန်မာ App လို့ ဆိုရမယ်။ အခုနောက်ပိုင်းတော့ မြန်မာ App တွေ တော်တော်ထွက်လာတယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း ထွေထွေထူးထူး ကွာခြားလှတဲ့ App တွေကိုတော့ ကျွန်တော် မတွေ့မိပါဘူး။ လက်ရှိ ကျွန်တော် သိတဲ့ မြန်မာ developer (individual) တွေ ဖန်တီးထားတဲ့ App တွေကတော့ မြန်မာ community အတွက် အဓိက ဖြစ်တာကြောင့် အတော်လေးကို ဆင်ကြပါတယ်။ အဓိက ကျွန်တော်တို့ မြန်မာ developer တွေ အားနည်းတာကတော့ UI/UX ပိုင်းပါပဲ။ Programming ကို သာ အားသာကြပြီး အဲဒီ အပိုင်းကို အားနည်းနေသေးတယ်လို့ မြင်တယ်။ individual ဖြစ်တာကြောင့်လည်း တစ်ယောက်တည်း အကုန်ချတာကြောင့် လို့ ဆိုရမလိုပဲ။ တစ်ယောက်တည်းနဲ့ အကုန်ချ နေတဲ့ US က developer အချို့ဖြစ်တဲ့ Sam Soffes , Marco Arment: တို့ ဆိုရင် UI/UX ပိုင်းပါ ကောင်းတာ ကို တွေ့ရတယ်။ ကျွန်တော်တို့တွေလည်း programming တစ်ခုတည်းကို focus မထားပဲ app တစ်ခုကို ဖန်တီးရာမှာ UI/UX ပိုင်းတွေ ထည့်ပြီး စဉ်းစားဖို့ လိုသေးတယ်။ နောက်တချက်က ကျွန်တော် တို့တွေ app ကို ဖန်တီးရာမှာ typyography တွေ ထည့် စဉ်းစားလို့ မရဘူး။ ဇော်ဂျီ ကို အဓိက သုံးတာ ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် font က တမျိုးတည်း ဖြစ်နေတယ်။ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ တခြား app တွေလို မြန်မာ app တွေလည်း font လှလှလေးတွေ နဲ့ ဖြစ်ချင်တယ်။ ဇော်ဂျီ font ဆိုရင် bold , italic , bold italic စတာတွေ မရှိဘူး။ Normal တစ်ခုပဲ ရှိတဲ့ အတွက်ကြောင့် app design တွေမှာ typography ပိုင်း တွေ ထည့်လို့ မရဘူးဖြစ်နေတယ်။

၅။ အခုနောက်ပိုင်း ကိုစေတန်ရဲ့ iOS Dev နဲ့ ပက်သက်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုလေးတွေ ရှိရင်လည်း ပြောပြပေးပါဦး။

အခုတလောတော့ ထွေထွေထူးထူးတော့ မလုပ်ဖြစ်သေးဘူး။ NSMag ကို လစဉ် update လုပ်ဖို့ကြိုးစားနေပြီး အခု ထွက်ထားတဲ့ app အားလုံးကို iOS 7 အတွက် upgrade လုပ်ဖို့ကြိုးစားနေတာပဲ ရှိပါတယ်။ နောက်ပြီး iOS 7 SDK ကို ထပ်ပြီးလေ့လာဖို့ လိုပါသေးတယ်။ Ornagai ကိုလည်း ကျွန်တော် ထပ်ပြီး update လုပ်ပေးဖို့ လုပ်ရအုံးမယ်။ အခုလတ်တလောတော့ Sar ကိုပဲ update လုပ်ထားတာပဲ ရှိပါတယ်။

၆။ နိုင်ငံခြားမှာ လုပ်နေတာဆိုတော့ အခက်ခဲတွေ အများကြီးရှိမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ဘယ်လိုအခက်ခဲတွေ အများဆုံးကြုံတွေ့ ရသလဲဆိုတာလေး ပြောပြပေးပါဦး။

ထွေထွေထူးထူးတော့ မရှိပါဘူး။ Stress နည်းနည်းများတာပဲ ရှိပါတယ်။

၇။ မြန်မာပြည်က iOS Developer တွေအနေနဲ့ စင်ကာပူမှာ iOS Developer အနေနဲ့ အလုပ်လာလုပ်မယ်ဆိုရင် ဘယ်အချက်တွေက အရေးကြီးလည်း ၊ ဘာတွေလေ့လာထားဖို့ လိုအပ်သလဲ ဆိုတာလေး ပြောပေးပါဦး။

iOS Developer အနေနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း လုပ်မယ်ဆိုရင် ကိုယ်ပိုင် app , app store ပေါ်မှာ တင်ထားတာ ၊ ဒါမှမဟုတ် ကိုယ်တိုင်ရေးဆွဲ ခဲ့ဖူးတဲ့ app တစ်ခု ဖြစ်ဖြစ် app တစ်ခုလောက် ရှိရင် ကောင်းပါတယ်။ လုပ်သက် ၃ နှစ်လောက် ရှိရင် ပိုကောင်းပါတယ်။ နောက်ပြီး computer နဲ့ ဆိုင်တဲ့ ဘွဲ့ရထားခဲ့ရင် pass တွေလျှောက်တဲ့ အခါမှာ အဆင်ပြေပါတယ်။

၈။ မြန်မာပြည်ရဲ့ Mobile လောကရဲ့ Trend ပေါ်မှာ အစ်ကို့ ရဲ့ မြင်ပုံလေးကိုလည်း ပြောပြပေးပါဦး။

အခုတော့ android အတွက် မြန်မာစာ keyboard တွေ ထွက်တာကို တွေ့မိတယ်။ နောက်ပြီး မြန်မာ keyboard ပါတဲ့ ios note app တွေ ထွက်လာတာ ကို တွေ့မိတယ်။ iOS နဲ့ Android developer တွေ များလာတာကိုတွေ့ရပေမယ့် နောင်တချိန် ဖြစ်လာနိုင်မယ့် market အတွက် လုံလောက် မှု မရှိသေးဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း mobile phone တွေ လွယ်လင့်တကူ ဝယ်လို့ရလာရင် android market က ဒီထက်ကြီးလာဖို့ ရှိပါတယ်။ iOS market ကတော့ သိပ်ပြီးတော့ မမျှော်လင့်ထားဘူး။ ကျွန်တော် အထက်ကို ပြောခဲ့သလို လက်ရှိ market က keyboard ပါမယ် ဇော်ဂျီ font မြင်အောင် ဖန်တီးထားတဲ့ app တွေက အဓိက ဖြစ်နေပါတယ်။ အဓိက ပြဿနာကလည်း ကျွန်တော်တို့တွေမှာ ဇော်ဂျီ အတွက် font design u မရှိဘူး။ တစ်ခုတည်းပဲ ရှိနေတယ်။ လက်ရှိတော့ ဒီ trend အတိုင်းသွားနေအုံးမှာပဲ။ နောင်တချိန်မှာ နိုင်ငံတကာ market အတွက် app တွေ ရေးလာနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်တယ်။

၉။ အခု ကိုစေတန်ရေးထားတဲ့ NSMag ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်လေးနဲ့ ရေးဖြစ်ပုံလေးကို ပြောပေးပါဦး။

The Magazine ထွက်ကတည်း ကျွန်တော်လည်း မြန်မာတွေအတွက် Newsstand app လေး တစ်ခုလုပ်မယ်လို့ စိတ်ကူးမိတယ်။ အဓိကတော့ mobile developer တွေအတွက် magazine ပေါ့။ မအားတာနဲ့ ချက်ခြင်း မစဖြစ်ဘူး။ newsstand app အတွက် app ကော backend API ပါ ရေးရမှာ ဆိုတော့ အချိန် ပိုပေးရတယ်။ ဖြည်းဖြည်းခြင်း စရင်းနဲ့ 2013 July မှ စပြီးတော့ ထုတ်ဖြစ်တယ်။ UI Design တွေကတော့ The Magazine ပုံစံကို မှီငြမ်းထားပါတယ်။ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ နည်းပညာ သီးသန့် magazine တွေ မြန်မာ နိုင်ငံမှာ နည်းသေးသလို mobile development နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ magainze တွေ ဆောင်းပါးတွေ နည်းတာကြောင့် အဲဒါတွေပါတဲ့ newsstand magazine လုပ်ဖြစ်သွားတာပါ။ mobile development လက်ရှိလုပ်နေတဲ့သူ နောက်ပြီး လေ့လာနေတဲ့ သူတွေကို အများကြီး အထောက်အကူဖြစ်အောင် ရည်ရွယ်ထားပါတယ်။

၁၀။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ မေးချင်တာတော့ အခု စင်ကာပူမှာ လုပ်နေပေမဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ မြန်မာပြည်ကို ပြန်လာပြီး လုပ်မယ်လို့ စိတ်ကူးရှိပါသလားခင်ဗျ။

စိတ်ကူးထားတာလေးတွေ ရှိပါတယ်။ အခုအချိန်ထိတော့ ဖြစ်လာမလား မဖြစ်လာဘူးလားဆိုတာကိုတော့ သေသေချာချာ မပြောနိုင်သေးဘူး။

ဟုတ်ကဲ့ ၊ အခုလို စာဖတ်သူတွေ သိအောင် ဖြေကြားပေးတဲ့ ကိုစေတန်ကို အထူးပဲကျေးဇူးတင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။